Dbanie o całościowy rozwój dziecka to wyzwanie wymagające przemyślanych działań. Percepcja słuchowa to zdolność, o której nie powinniśmy zapominać – ale jak ją mądrze rozwijać? Poznaj nasze wskazówki oraz przykładowe ćwiczenia percepcji słuchowej.
Percepcja słuchowa – jakie ma znaczenie w dalszym rozwoju małego człowieka?
Percepcja słuchowa to zdolność prawidłowego odbierania dźwięków z otoczenia. To dzięki niej dziecko rozpoznaje dźwięki, odróżnia je od siebie, zapamiętuje i interpretuje w odniesieniu do własnego doświadczenia.
Sprawna percepcja słuchowa to podstawa rozwoju kolejnych umiejętności, zwłaszcza mowy. To dzięki niej dzieci rozwijają głos i potrafią opanować odpowiednie formy językowe. Z kolei zaburzenia percepcji słuchowej mogą skutkować słabszym rozwojem pamięci słuchowej i opóźnieniami w rozwoju mowy. Umiejętność rozpoznawania i różnicowania dźwięków ma także wpływ na naukę czytania i pisania.
Jeśli coś niepokoi Cię w rozwoju percepcji słuchowej Twojego dziecka, koniecznie skonsultuj się ze specjalistą (logopedą, pedagogiem, psychologiem), który pomoże dobrać odpowiednie metody wspomagające.
Zobacz także, jakie książki rozwijające inne zmysły dziecka wybrać
Ćwiczenia percepcji słuchowej
Niezależnie jednak od tego, czy Twoje dziecko ma trudności z percepcją słuchową czy tylko chcesz dodatkowo wspomagać jego rozwój, możliwe jest ćwiczenie jej w domu, przy okazji codziennych czynności.
Słuchanie dźwięków z otoczenia
To ćwiczenie na percepcję słuchową jesteście w stanie zrobić w każdym miejscu, bez specjalnych pomocy. Wystarczy, że na chwilę skupicie się i spróbujecie rozpoznać i nazwać dźwięki dobiegające z Waszego otoczenia. Za każdym razem możecie usłyszeć coś nowego, więc ćwiczenie nie będzie nudne. Warto wykonywać je w różnych miejscach, tak by dać dziecku okazje do wyłapywania różnych dźwięków.
Odgadywanie, co wydało dźwięk
Będziecie potrzebować kilku rzeczy, które akurat macie pod ręką. Dziecko zamyka oczy, a wy uderzacie, stukacie, potrząsacie różnymi przedmiotami. Zadaniem dziecka jest odgadnąć, jaki przedmiot wydał ten dźwięk. Maluchy uczą się także dopasowywać dźwięki do przedmiotów, które je wydają. To ćwiczenie percepcji słuchowej możecie wykonywać w różnych miejscach, nie tylko w domu, tak by zapewnić dzieciom ciekawe opcje trenowania.
Ćwiczenia na percepcję słuchową z wykorzystaniem książeczek
By uatrakcyjnić poznawanie świata dźwięków, możemy wspomóc się odpowiednimi książeczkami, np. pięknie ilustrowanymi propozycjami z serii „Opowieść muzyczna”. Do tej pory ukazały się dwie: „Poznajemy balet” oraz „Kołyszemy do snu”. Co je wyróżnia? Na każdej stronie znajdziecie ikonkę nutki, po naciśnięciu której usłyszycie utwór muzyczny. To nie tylko świetna zabawa, ale też zajęcie rozwijające percepcję słuchową dziecka – czytanie przecież wcale nie musi angażować wyłącznie jednego zmysłu!
„Poznajemy balet” wprowadzi Was w niesamowity świat muzyki i tańca. Dowiecie się, jak powstał „Dziadek do orzechów”, „Jezioro łabędzie” czy „Mazurek z Copelli”. Posłuchacie także fragmentów tych klasycznych utworów. Dzięki muzyce możecie ćwiczyć z dzieckiem rozpoznawanie i nazywanie dźwięków czy poruszanie się do rytmu. Może spróbujecie z zamkniętymi oczami zgadnąć, jaki utwór właśnie wybrzmiewa?
Czy wiesz, że…
Ćwiczenia rytmiczne także są dobrym sposobem na rozwój percepcji słuchowej?
Warto ćwiczyć z dzieckiem odtwarzanie np. na klockach, jeśli nie mamy w domu
instrumentów. Możemy także klaskać czy tupać w rytm usłyszanej melodii.
Z kolei książeczka „Kołyszemy do snu” opowiada o zwierzętach (kotach, owcach, wydrach, owieczkach czy leniwcach) i ich sposobach na sen. Jakie mają rytuały? W jakich miejscach i pozycjach śpią? Sprawdźcie! A to wszystko przy dźwiękach klasycznych, uspokajających utworów. Spokojna muzyka pomaga dziecku się wyciszyć i przygotować do snu. Proponowane tam melodie możecie wykorzystać np. do tworzenia własnych kołysanek, które pomogą dziecku zasnąć.
Rozwijanie percepcji słuchowej z ulubionymi bohaterami
W ćwiczeniach percepcji słuchowej pomogą także książeczki z serii „Bajka dźwiękowa”. Łączą one ze sobą elementy książki i słuchowiska. Na stronach znajdziecie ikony głośnika, po naciśnięciu których rozlegają się dźwięki towarzyszące historii. Sprawiają one nie tylko, że czytanie książeczki staje się atrakcyjniejsze, ale również daje świetną okazję do ich naśladowania. W książeczce „Mały smok i emocji tłok” zobaczycie, jak główny bohater poradził sobie z całą masą emocji. Możecie także wybrać klasyczne i dobrze znane od pokoleń bajki: o Czerwonym Kapturku, Kocie w butach, Trzech Świnkach, Alladynie czy Księgę Dżungli. Wszystkie pozwalają rozwijać nie tylko percepcję słuchową, ale również motorykę małą, dotyk i wzrok.
Przeczytaj więcej o książeczkach dźwiękowych i ich wpływie na rozwój dzieci: Książeczki dźwiękowe dla dzieci
Ćwiczenia percepcji słuchowej i koordynacji w jednym
Ogromną zaletą zabaw rozwojowych jest to, że pozwalają ćwiczyć równocześnie wiele aspektów. Takie możliwości dają książeczki z serii „Akademia Mądrego Dziecka. Zabawy z dźwiękiem”. Wyposażone są one w przyciski naśladujące różne odgłosy (zwierząt, dźwięki związane z ruchem, wodą czy wyrażaniem radości). Dźwięki włączają się po naciśnięciu przycisku, więc możecie ich słuchać i naśladować tak często, jak tylko chcecie, a tym samym dbać o rozwijanie percepcji słuchowej. Dodamy na pocieszenie, że odgłosy są przyjemne dla ucha – maluchom będą sprawiać frajdę, a dla dorosłych nie będą męczące (też macie „ulubioną” muzyczną zabawkę…? 😀).
Co ważne, maluch próbując nacisnąć guzik z dźwiękiem, ćwiczy koordynację i motorykę małą, a wycięte otwory pozwalają wodzić paluszkiem i trenować zmysł dotyku.
W serii ukazały się 4 tytuły: „Leniwcu, pośpiesz się!”, „Ciszej!”, „Przyjęcie u piratów!” i „Rakieta startuje!”. Pierwsza opowiada o leniwcu, który bardzo, bardzo wolno jedzie samochodem przez miasto. Łatwo się domyślić, że wielu innym użytkownikom drogi nie podoba się jego tempo jazdy. Pospiesza go lew z koparki, niedźwiedź z pociągu oraz panda z wozu strażackiego. Smaczku tej historii dodaje fakt, że wszyscy kierowcy spieszą się… na urodziny leniwca. Czeka Was cała masa miejskich doznań dźwiękowych! W książeczce „Ciszej!” głównym bohaterem jest lew, który z kolei prosi o ciszę, by małe lwiątka mogły spokojnie spać. Czy uda mu się uciszyć hałaśliwą małpkę i papugę? Sprawdźcie sami!
A może macie ochotę na przyjęcie u piratów i wspólne poszukiwanie skarbów? Wykorzystajcie wskazówki od miłej surferki, żeglarza i nurka, by osiągnąć cel podróży. Powodzenia! Jeśli wyprawa z piratami niekoniecznie Was przekonuje, wybierzcie się w podróż kosmiczną. W książeczce „Rakieta startuje” grupa astronautów próbuje dotrzeć na księżyc. Po drodze mijają spadające gwiazdy i statek z ufoludkami. Ciekawi jesteście, jakie dźwięki im towarzyszą? Jedno jest pewne – nie z tej ziemi!
