Gdy jako rodzic dbasz o całościowy rozwój swojego dziecka, chcesz wiedzieć na jego temat jak najwięcej. Dlatego dzisiaj chcielibyśmy przybliżyć Ci, czym jest psychomotoryka, w jaki sposób przebiega jej rozwój i dlaczego warto wspierać rozwój psychomotoryczny swojego dziecka.

Co to jest psychomotoryka?

Psychomotoryka to dziedzina, która zajmuje się badaniem, w jaki sposób ruch wpływa na uczenie się, działanie, postrzeganie. Zakłada ona, że każdy ruch ma ważny wpływ na nasz umysł. Z kolei nasze samopoczucie wpływa na to, w jaki sposób się ruszamy i w jakie aktywności się angażujemy.

Psst… Czy wiesz, że słowo psychomotoryka pochodzi od dwóch słów „psycho” (umysł) i „motoryka” (ruch). Już samo pojęcie podkreśla jak mocno powiązane są ze sobą nasze ciało i umysł.

Wcześniej dokładnie omawialiśmy poszczególne etapy rozwoju ruchowego dziecka. O zmianach na poszczególnych etapach możesz przeczytać tutaj:

Psychomotoryka dziecka – dlaczego warto mieć ją na uwadze?

Rozwój psychomotoryczny dziecka jest bazą do rozwoju pozostałych elementów – umysłowego, poznawczego, emocjonalnego. Jeśli chcesz, by Twoje dziecko rozwijało się prawidłowo we wszystkich dziedzinach, warto dbać o jego właściwy rozwój psychomotoryczny. Dzięki umiejętności poruszania się maluch odkrywa świat, a tym samym zdobywa wiedzę o sobie, zasadach, na jakich funkcjonuje świat oraz jak zachowują się inni ludzie.

Na bazie rozwoju psychomotorycznego kształtują się takie umiejętności jak: koncentracja uwagi, koordynacja psychoruchowa czy orientacja przestrzenna.

Co to jest rozwój psychomotoryczny dziecka?

Rozwój psychomotoryczny rozpoczyna się od momentu narodzin dziecka i obejmuje zmiany zarówno w układzie ruchu, jak i te dotyczące psychiki dziecka. Na przestrzeni lat mamy do czynienia z dwoma szczytowymi momentami – to tzw. apogea motoryczności.

Pierwsze przypada na wiek 3–5 lat. To wtedy ruchy dziecka stają się harmonijne i płynne. Trudności mogą mu jednak sprawiać ruchy precyzyjne.

Im więcej okazji do ruchu i zabaw stworzymy dziecku w wieku przedszkolnym, tym lepiej rozwinie ono koncentrację uwagi i koordynację ruchową. Zwłaszcza ta pierwsza jest szczególnie ważna, zarówno dla edukacji szkolnej, jak i dla późniejszego dorosłego życia. Wiele osób zauważa, że problemy z koncentracją uwagi są u dzieci coraz większe. Zabawy ruchowe stanowią dla nich świetny i naturalny sposób jej rozwoju.

Wiemy, że przedszkole pod wieloma względami stymuluje rozwój dzieci. Jednak czasami pojawia się problem – gdy maluch wcale nie chce do niego chodzić. Przygotowania do tego wielkiego wydarzenia warto zacząć wcześniej i spokojnie oswajać dziecko z tym, co je spotka w przedszkolu. Pomocna będzie w tym książeczka „W przedszkolu. Akademia mądrego dziecka. Kolorowy świat” wydawnictwa HarperCollins. Pozwala ona maluchowi „odwiedzić” przedszkole i zobaczyć co robią w nim inne dzieci.

Czytaj też: Jak zachęcić dziecko do pójścia do przedszkola?

Drugie apogeum motoryczne przypada na wiek 10–13 lat. Określa się je jako tzw. etap dziecka doskonałego – oznacza, że dziecko ma wtedy niezwykłą łatwość uczenia się nowych ruchów. To świetny czas na naukę pływania, skakania, jazdy na nartach czy innych sportów.

Dlaczego rozwój psychomotoryczny dziecka jest tak ważny?

Wspomnieliśmy już, że to na bazie psychomotoryki rozwijają się inne umiejętności. Jakie? Jest ich naprawdę wiele!

Zacznijmy od tego, że dzięki podejmowaniu czynności ruchowych dzieci uczą się także odczytywać i interpretować wrażenia zmysłowe. To one dostarczają ogromu informacji o otaczającym nas świecie. Później na ich podstawie uczymy się właściwie działać. Proces ten przypomina dorosłego uczącego się jeździć na nartach czy prowadzić samochód. To dzięki naszym zmysłom oceniamy, jak daleko są od nas różne obiekty, jaka szybkość jest odpowiednia itd. W tym samym procesie uczestniczą nasze dzieci przez cały okres dzieciństwa.

Wszelkie działania podejmowane w celu uczenia się i doskonalenia czynności ruchowych, rozwijają zdolność postrzegania i skutecznego działania, przyczyniając się do rozwoju pewności siebie. Ta z kolei jest niezbędna, by dziecko bez obaw podejmowało nowe zadania i mierzyło się z wyzwaniami.

Kolejne to kompetencje związane z działaniem – czyli umiejętności podejmowania aktywności szkolnych, prywatnych, zawodowych. To dzięki nim dziecko umie tworzyć plany działania i inicjować kroki niezbędne do ich realizacji.

Psychomotoryka pozwala dziecku rozwijać relacje z samym sobą. Mowa tu o postrzeganiu siebie, umiejętności wyrażania i odczytywania własnych emocji i uczuć, potrzeb czy zainteresowań. Dzięki niej maluch uczy się również własnego ciała. Jego znajomość to jedna z najważniejszych kwestii potrzebnych do zbudowania umiejętności radzenia sobie z emocjami.

Rozwój psychomotoryczny dziecka przyczynia się także do zdobywania kompetencji społecznych – budowania relacji z innymi i funkcjonowania w grupie. To dzięki nim dziecko uczy się godzić własne potrzeby i dążenia z pragnieniami i oczekiwaniami grupy.

psychomotoryka dziecka

W rozwoju dziecka wszystkie elementy są ze sobą powiązane. Zdobycie jednej umiejętności wpływa na rozwój drugiej i odwrotnie. Dlatego tak ważny jest odpowiedni dobór zabaw i zabawek edukacyjnych. Wcześniej wspomnieliśmy już o serii ”Akademia Mądrego Dziecka. Kolorowy świat”. Świetną rozrywką i okazją do ćwiczenia nowych umiejętności są także pozostałe książeczki z tego cyklu: „Małe zwierzęta”, „Pojazdy” i „W gospodarstwie”. Z ich pomocą maluchy uczą się nowych słów, a przez zabawę ruchomymi elementami rozwijają spostrzegawczość i zdolności manualne.