Smartfony, tablety, komputery i telewizory otaczają nas na każdym kroku. Ich ekrany zajmują nas przez sporą część doby. A jaki jest wpływ ekranów na dzieci? Przeczytaj o tym, jakie zagrożenia wiążą się z nadużywaniem elektroniki i jak ochronić przed nimi Twoje dziecko. A wreszcie: jak korzystać z tych urządzeń mądrze.
Jak ekrany wpływają na dziecko?
Często wydaje nam się, że telefon czy telewizor to świetne zabawki dla dzieci, ale z tym przekonaniem trzeba uważać. Urządzenia elektroniczne z pewnością zajmą Twoją pociechę na długi czas, ale niekoniecznie przyniosą jej korzyści. Naukowcy są zgodni, że wpływ ekranów na dzieci w różnym wieku jest raczej negatywny. Dlaczego?
Do prawidłowego rozwoju dziecko potrzebuje różnorodnych bodźców. Nauka rozmaitych czynności jest bardziej efektywna, kiedy angażuje wszystkie zmysły. Wpatrywanie się w ruchome i kolorowe kształty, które pokazują się w telewizorze, przesuwanie palcem po gładkiej powierzchni tabletu lub telefonu, nie pomagają w rozwoju.
Czym grozi nadużywanie urządzeń elektronicznych przez dziecko?
Na całym świecie przeprowadzane są badania, które sprawdzają,jak telefony czy telewizory wpływają na dzieci. Negatywne skutki częstego używania ekranów dotyczą wielu aspektów życia maluchów i ich rozwoju. Prawdopodobieństwo ich wystąpienia wzrasta razem z ilością czasu, które dziecko spędza przed ekranem.
Jakie zagrożenia wiążą się z nadmiernym korzystaniem z elektroniki przez dziecko? Oto kilka przykładów:
- trudności w relacjach międzyludzkich – jeśli dziecko zbyt dużo czasu spędza w cyfrowym świecie, nie nabywa umiejętności społecznych, a to w przyszłości może utrudniać nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi,
- zaburzenia snu – im więcej czasu dziecko przebywa przed ekranem, tym większe problemy będzie mieć z wyciszeniem swoich emocji wieczorem, a tym samym z zaśnięciem,
Czytaj też: Co zrobić, kiedy dziecko nie może zasnąć?
- trudności z koncentracją – szczególnie negatywny wpływ mają w tym aspekcie telefony – rozpraszają one uwagę i spowalniają procesy uczenia się,
O tym, jak pomóc dziecku koncentrować się w dzisiejszym świecie, przeczytasz tutaj: „5 sposobów na poprawę koncentracji u dziecka podczas nauki”.
- depresja – od kiedy urządzenia elektroniczne są powszechne w naszym życiu, wystąpił znaczny wzrost zachorowań na depresję wśród dzieci i młodzieży (badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych pokazały, że im więcej dzieci czasu spędzały przed ekranem, tym bardziej czuły się samotne i nieszczęśliwe*),
- uzależnienie – ekrany wszelkiego typu i aktywności, które z nimi się wiążą, mogą bardzo szybko prowadzić do uzależnienia, przed czym przestrzega wielu naukowców
WHO w 2019 roku wydało zalecenia, które dotyczą sprzętów elektronicznych w życiu dzieci. Zgodnie z nimi, dziecko poniżej drugiego roku życia nie powinno wcale korzystać z różnych ekranów. Dzieciom starszym nie zaleca się więcej niż godzinę spędzoną przed ekranem.
Co zrobić, aby dziecko nie uzależniło się od ekranów?
Wiesz już, jaki wpływ mogą mieć ekrany na Twoje dziecko. Jak uchronić je przed negatywnymi skutkami elektroniki? Jako najlepsze antidotum na negatywny wpływ ekranów na dzieci, zarówno WHO, jak i wielu naukowców z całego świata, podaje ruch. Zadbaj więc o różne aktywności, które będą angażować ruchowo Twoją pociechę.
Staraj się też nie podsuwać dziecku telefonu czy tabletu dla zajęcia jego uwagi. Proponuj zabawy, które będą przyczyniać się do jego rozwoju ? Dobrym pomysłem będą różne łamigłówki – inspiracji szukaj w tym artykule: „Łamigłówki dla dzieci poprawiające pamięć i spostrzegawczość”.
O ekranach na papierze – książeczki o urządzeniach elektronicznych
Być może potrzebujesz pretekstu, aby porozmawiać z dzieckiem o urządzeniach elektronicznych. Dlatego mamy dla Ciebie kilka pomysłów. Niezawodna okaże się Basia z serii książeczek wydawnictwa HarperCollins.
Czytając razem książeczkę „Basia i telewizor” poznacie, jak telewizor może wpłynąć na dziecko. Basia przekonała się o tym na własnej skórze – bolała ją głowa, nie miała ochoty na inne zajęcia, wreszcie – w nocy kiepsko spała i dręczyły ją koszmary. Na szczęście – historia Basi będzie nie tylko ostrzeżeniem, ale też podpowie Wam doskonały pomysł na zabawę, która zastąpi wam oglądanie telewizji i zaangażuje całą rodzinę!
Z kolei tego, czym jest nałóg i jaki może mieć związek z tabletem, dowiecie się z lektury „Basia i tablet”. Przeczytacie w niej, czym jest uzależnienie (Basia długo nie może zrozumieć, czym jest „nauk” – aż do momentu, kiedy okazuje się, że chodzi o „nałóg”) i w jaki sposób rozsądnie można korzystać ze sprzętów elektronicznych.
Ta książka to też świetna przestroga dla rodziców: czasem, odradzając dziecku szkodliwe zachowania, sami je powielamy. Dlatego pamiętaj – jeśli tłumaczysz dziecku, dlaczego nie powinno nadużywać urządzeń elektrycznych, dawaj mu dobry przykład. I nie daj się przyłapać, tak jak mama Basi, na nocnym graniu w gry mobilne ?
* Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy m.in. z książki Andersa Hansena, Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii, tł. Emilia Fabisiak, Kraków 2020. To właśnie z tej książki pochodzą wszystkie informacje o badaniach i statystykach.
