Wiele dzieci zmaga się z zaburzeniami integracji sensorycznej. Żeby jednak określić, czy dotyczy to też Twojego malucha, musisz wiedzieć, na jakie niepokojące oznaki zwracać uwagę. Po czym poznać, że proces integracji sensorycznej został u pociechy zakłócony? Kiedy potrzebna jest terapia integracji sensorycznej i na czym polega?
Co to jest integracja sensoryczna?
W każdej chwili dociera do nas ogromna liczba informacji (bodźców), które odbieramy za pomocą zmysłów (wzroku, słuchu, węchu, dotyku, smaku). I choć jesteśmy nimi bez przerwy bombardowani, nie wszystkie sobie uświadamiany. To dla nas ogromne ułatwienie. A teraz wyobraź sobie, że musisz reagować na każdy ruch, który dostrzeżesz. Albo na każdy dźwięk, jaki usłyszysz. Dzięki temu, że Twój mózg dokonuje wstępnej selekcji, możesz reagować tylko na te informacje, które są dla Ciebie w konkretnym momencie ważne.
Niestety czasem ten proces nie przebiega tak płynnie. To ogromne wyzwanie zwłaszcza dla cały czas rozwijających się umysłów naszych dzieci.
Integracją sensoryczną nazywamy rozumienie i porządkowanie informacji docierających do nas za pośrednictwem zmysłów. Jej prawidłowe działanie ma ogromny wpływ na rozwój poznającego świat dziecka. Pozwala mu cały czas uczyć się, poznawać i rozumieć świat oraz nabywać nowe umiejętności.
Jak ją ćwiczyć?
Jak każda nowa umiejętność, ta także wymaga ćwiczeń. Pomocne mogą być w tym przypadku interaktywne książki dla dzieci. Sięgnij z dzieckiem po takie wydania jak „Gdzie bywa słoneczko?”, „Owady i kwiaty” czy „Kto tutaj pracuje”. Dzięki nim maluch poznaje świat za pomocą wielu zmysłów. W grę wchodzi tu więc nie tylko wzrok i słuch, ale i dotyk.
Wiesz już, czym jest integracja sensoryczna u dziecka. A jak rozpoznać, że ten proces jest zakłócony?
Oznaki zaburzeń integracji sensorycznej
Najważniejszym narzędziem rodzica jest obserwacja i wrażliwość na zachowania malucha. To właśnie dzięki temu możesz wystarczająco szybko dostrzec niepokojące oznaki, a tym samym szybciej rozpoczniesz dzieckiem pracę terapeutyczną.
Niewrażliwość lub nadwrażliwość na bodźce
Zaburzenia integracji sensorycznej mogą objawiać się nadwrażliwością lub zbyt małą wrażliwością na bodźce pochodzące z otoczenia. W pierwszym przypadku maluch może źle znosić przebywanie w głośnych, zatłoczonych miejscach. Staje się wtedy marudny, pobudzony, poddenerwowany. Oznaką nadwrażliwości jest także unikanie bliskości fizycznej, dotykania czy niechęć na przykład do obcinania włosów, paznokci, mycia zębów.
Z kolei zbyt słaba wrażliwość na bodźce ujawnia się, jeśli dziecko preferuje głośne miejsca, wiele siły wkłada w malowanie, przytulanie. Podczas zabaw nie zauważa zadrapań, skaleczeń czy siniaków.
Problemy z równowagą
Dziecko z zaburzoną integracją sensoryczną może mieć problemy z zachowaniem równowagi. Zdarza mu się obijać o przedmioty znajdujące się w pomieszczeniu czy na podwórku. Jego ruch nie jest całkowicie swobodny, często zdarza mu się o coś potknąć.
Nadmierna ruchliwość i problemy ze skupieniem się
Warto zwrócić także uwagę na ogólną ruchliwość dziecka. Ogromna potrzeba ruchu, trudności w skupieniu się na jednym zadaniu, łatwość rozproszenia jego uwagi także mogą świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej.
Obniżona koordynacja ruchów
Bardzo ważnym polem diagnozy integracji sensorycznej są umiejętności ruchowe. Jeśli dziecko ma trudności w uczeniu się nowych ruchów (na przykład w jeździe na rowerze, graniu w piłkę, chodzeniu po schodach), to mogą to być sygnały ostrzegawcze. Warto przyjrzeć się także, w jaki sposób dziecko posługuje się sztućcami, kredkami czy innymi materiałami papierniczymi.
Impulsywność
Dziecko z zaburzeniami sensorycznymi może także być impulsywne i łatwo wybuchać. Czasami zdarza mu się reagować agresywnie na to, co mu się przydarza.
Ważne! Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie. Warto wiedzieć, jakie umiejętności dziecko zdobywa na poszczególnych etapach rozwoju, by móc stwierdzić, czy masz do czynienia z zaburzeniem, czy może rozwój przebiega prawidłowo!
Na czym polega terapia integracji sensorycznej?
Jeśli dziecko doświadcza opisanych wyżej trudności, to jego codzienne funkcjonowanie nie jest łatwe. Z zaburzeniami integracji sensorycznej zmaga się nie tylko maluch, ale wpływa ono i na dorosłych w jego otoczeniu. Z pomocą przychodzi tu terapia integracji sensorycznej (SI). Jej zadaniem jest wspomaganie działania układu nerwowego dziecka.
Czy wiesz, że czas trwania terapii integracji sensorycznej to od 6 miesięcy do 2 lat?
Odbywa się ona w przyjemnej dla dziecka atmosferze, bo opiera się na głównie na zabawie. Różne jej rodzaje wspomagają działanie poszczególnych zmysłów. Zabawy z piłką, na huśtawce, platformach równoważnych, wałkach, deskorolkach czy z przedmiotami o różnych fakturach pozwalają na poprawę rozumienia i integracji informacji zmysłowych.
Dzięki temu dziecko lepiej rozwija się psychoruchowo, poprawia się zdolność do koncentracji uwagi. Maluch uczy się także lepiej komunikować swoje potrzeby i właściwie reagować na to, co się dzieje.
PS Warto, by rodzic obserwował przebieg zajęć i później korzystał z jej elementów podczas zabaw z dzieckiem.
