Rozwój każdego dziecka ma swój indywidualny przebieg. Choć jako rodzice staramy się poznać go jak najlepiej, by móc śledzić i monitorować postępy, to nie wszystko jesteśmy w stanie przewidzieć i zaplanować. Niekiedy zdarza się, że rozwój dziecka zostaje zaburzony. W takich sytuacjach najlepiej skorzystać z dostępnych form terapii i pomocy. Im wcześniej takie działania zostaną podjęte, tym szybsze i skuteczniejsze będą ich efekty. Dlatego dzisiaj chcemy przybliżyć Wam – drodzy Rodzice – czym jest terapia psychomotoryczna, kiedy należy ją rozważyć i na czym ona polega.

Co to jest terapia psychomotoryczna?

Terapia psychomotoryczna to metoda, której zadaniem jest stymulowanie różnych funkcji układu nerwowego. Skierowana jest do dzieci w wieku 3–8 lat, ale korzyści z uczestnictwa w niej mogą wynieść nawet 10-latki.

Więcej o tym, jak powinien wyglądać prawidłowy rozwój psychomotoryczny, przeczytasz tutaj: Czym jest psychomotoryka i czemu warto zwrócić na nią uwagę w rozwoju dziecka?

Dla kogo przeznaczona jest terapia psychomotoryczna?

Wspomnieliśmy już, że celem terapii psychomotorycznej jest pobudzenie do działania układu nerwowego dziecka. Najczęściej zaburzenia jego funkcjonowania wynikają z minimalnej dysfunkcji mózgu, spowodowanej nieprawidłowością w dojrzewaniu ośrodkowego układu nerwowego. Co ważne, dzieci, które ich doświadczyły, nie ustępują intelektualnie swoim rówieśnikom, zmagają się jednak z różnymi trudnościami.

W jakich przypadkach warto skorzystać z terapii psychomotorycznej? Jeśli zauważysz u swojego dziecka następujące zachowania, warto skonsultować się ze specjalistą. Pamiętaj, że im wcześniej podejmiesz kroki, tym lepszą i skuteczniejszą pomoc zapewnisz swojemu maluchowi.

Terapia psychomotoryczna wskazana jest, gdy:

  • Dziecko doświadcza trudności podczas różnych czynności ruchowych. Szybko się przy nich męczy, a jego ruchy wydają się niezgrabne i nieskoordynowane. Mogą pojawić się także zaburzenia równowagi czy nadpobudliwość ruchowa;
  • Pojawia się nadwrażliwość lub podwrażliwość dotykowa. Dziecko unika kontaktu albo wręcz przeciwnie – poszukuje mocnych bodźców, ma niski próg bólu;
  • U malucha widoczne są opóźnienia w rozwoju mowy i trudności w porozumiewaniu się;
  • Dziecko ma problemy z opanowaniem czytania, liczenia czy pisania.

Jednak trudności dotyczą nie tylko edukacji czy sfery ruchowej. Widoczne są również w rozwoju psychologicznym dziecka. Warto zwrócić uwagę, czy:

  • dziecko nadmiernie emocjonalnie reaguje na wydarzenia;
  • ma trudności z koncentracją;
  • maluchowi brakuje zaufania do samego siebie, a nawiązywanie relacji z otoczeniem i funkcjonowanie w grupie rówieśników jest dla niego wymagające. Dodatkowo może przejawiać niską samooocenę  i brak wiary w siebie;
  • ma trudności w nazywaniu, rozpoznawaniu, wskazywaniu części własnego ciała;
  • pojawiają się problemy z orientacją w czasie i przestrzeni. Dziecku trudno jest nauczyć się korzystać z zegara lub kalendarza, a także określać wzajemne położenie różnych przedmiotów – np. na, pod itd.

Na czym polega terapia psychomotoryczna?

Praca rozpoczyna się od diagnozy postawionej przez lekarza. Na tej podstawie dziecko kierowane jest na zajęcia. Odbywają się one w małych grupach i polegają na wykonywaniu różnych czynności ruchowych pod okiem terapeutów. Dziecko uczęszcza na zajęcia zazwyczaj przez 3 do 6 miesięcy.

Psst… Czy wiesz, że terapia psychomotoryczna odbywa się w niewielkich grupach dlatego, że pozwala to odtworzyć normalne sytuacje społeczne z jakimi dziecko ma do czynienia w szkole i przedszkolu? Co więcej, niektóre dzieci lepiej czują się w grupie niż na zajęciach indywidualnych. Są tam swobodniejsze i chętniej wykonują zaproponowane ćwiczenia.

Metody terapii psychomotorycznej

W Polsce większość ośrodków prowadzi terapię psychomotoryczną, opierając się na dwóch szkołach: według Procus i Block oraz Metodą Dobrego Startu.

Model Procus i Block opiera się na założeniu, że dzięki ćwiczeniom ruchowym mającym określony cel dziecko uczy się panowania nad sobą, a dzięki temu poprawia się jego pamięć, mowa i rozumienie świata.

Z kolei Metoda Dobrego Startu zakłada, że najważniejsze jest równoczesne rozwijanie kompetencji językowych, wzroku, słuchu, dotyku, kinestetyki oraz motoryki. Ważne jest także, by w trakcie ćwiczeń dziecko korzystało z różnych umiejętności jednocześnie.

Ćwiczenia proponowane przez szkoły terapii psychomotorycznej dla każdego dziecka będą okazją do rozwoju. Nie tylko wtedy, gdy w grę wchodzą zdiagnozowane trudności. Także w codziennej zabawie warto dbać o całościowy rozwój malucha. Książeczki wydawnictwa HarperCollins zawierają ruchome elementy, które kształcą zdolności manualne u dziecka. Każda z nich porusza osobny temat, więc dziecko jednocześnie ćwiczy motorykę małą, a także funkcje poznawcze, np. rozpoznawanie czy nazywanie. Szczególnie polecamy książki z ruchomymi elementami „W gospodarstwie”, „W przedszkolu”, „Pojazdy” czy „Małe zwierzęta”. Każdy maluch znajdzie tu coś dla siebie!

Wiele możliwości do ćwiczeń psychomotorycznych dostarczą dziecku książeczki z serii „Pudełko pełne zabawy”. To niezwykły pakiet stworzony przez wydawnictwo HarperCollins. Jeśli myślicie, że to kolejne pięknie ilustrowane książeczki – miło nam Was zaskoczyć 😊 W każdym pudełku znajdziecie pozycje z krótkimi tematycznymi wierszykami. Dzięki nim możecie ćwiczyć z pociechą czytanie, zapamiętywanie, rozpoznawanie i nazywanie. Każda książeczka zawiera dodatkowo zestaw 8 obrazków w postaci puzzli wyjątkowo łatwych do układania – mają one kształt podłużnych prostokątów. Dziecko może układać elementy i dopasowywać je do poznanych wierszyków. Takie układanki pozwalają ćwiczyć najmłodszym motorykę małą. Duże obrazki o żywych barwach są atrakcyjne dla milusińskich. Nie tylko cieszą oko, ale także są poręczne i łatwe do manipulowania małymi rączkami. W każdym zestawie znajdziecie także specjalną tabliczkę, na której możecie układać puzzle. Seria „Pudełko pełne zabawy” składa się z 4 pozycji: „Pojazdy”, „Zwierzęta”, „Księżniczki” i „Dinozaury”. Jesteśmy pewni, że każde dziecko znajdzie coś dla siebie.

Pojazdy. Pudełko pełne zabawy. Akademia mądrego dziecka
Księżniczki. Pudełko pełne zabawy. Akademia mądrego dziecka
Dinozaury. Pudełko pełne zabawy. Akademia mądrego dziecka

Dbając o prawidłowy rozwój dziecka, warto dostarczać mu możliwości poznawania świata kilkoma zmysłami jednocześnie. Takie zadanie spełniają książeczki z serii „Poznaję dotykiem”. Każda z nich ma grube strony wykonane z filcu i zaokrąglone końce – idealne dla rąk najmłodszych. W naklejonym na filcu kartonie wycięte są otwory, które pozwalają dostać się do filcu – zadaniem dziecka jest dotknąć wskazanego przez bohatera książeczki miejsca. Różowy flaming poprosi o pogłaskanie go po skrzydle, robaczki poproszą o wygładzenie ogonków, a lew o ułożenie grzywy.

Miękkie elementy nie tylko uatrakcyjniają książeczkę, ale pozwalają także ćwiczyć koordynację oko-ręka. Każde samodzielne oglądanie i „czytanie” książeczki to dla maluchów okazja do treningu motoryki małej – wodzenie paluszkiem po wycięciach w kartonie i miękkim filcu stymulują też rozwój sensoryczny. W tej serii czekają na dzieci tematy takie jak: „Zwierzęta”, „Liczby i kolory” oraz „Pierwsze słówka”. Dzięki tym książeczkom Twoje dziecko nie tylko poćwiczy mowę, ale również wytrenuje funkcje psychomotoryczne.

Poznaję dotykiem. Zwierzęta
Poznaję dotykiem. Liczby i kolory