Rozwój każdego dziecka ma swój indywidualny przebieg. Choć jako rodzice staramy się poznać go jak najlepiej, by móc śledzić i monitorować postępy, to nie wszystko jesteśmy w stanie przewidzieć i zaplanować. Niekiedy zdarza się, że rozwój dziecka zostaje zaburzony. W takich sytuacjach najlepiej skorzystać z dostępnych form terapii i pomocy. Im wcześniej takie działania zostaną podjęte, tym szybsze i skuteczniejsze będą ich efekty. Dlatego dzisiaj chcemy przybliżyć Wam – drodzy Rodzice – czym jest terapia psychomotoryczna, kiedy należy ją rozważyć i na czym ona polega.

Co to jest terapia psychomotoryczna?

Terapia psychomotoryczna to metoda, której zadaniem jest stymulowanie różnych funkcji układu nerwowego. Skierowana jest do dzieci w wieku 3–8 lat, ale korzyści z uczestnictwa w niej mogą wynieść nawet 10-latki.

Dla kogo przeznaczona jest terapia psychomotoryczna?

Wspomnieliśmy już, że celem terapii psychomotorycznej jest pobudzenie do działania układu nerwowego dziecka. Najczęściej zaburzenia jego funkcjonowania wynikają z minimalnej dysfunkcji mózgu, spowodowanej nieprawidłowością w dojrzewaniu ośrodkowego układu nerwowego. Co ważne, dzieci, które ich doświadczyły, nie ustępują intelektualnie swoim rówieśnikom, zmagają się jednak z różnymi trudnościami.

W jakich przypadkach warto skorzystać z terapii psychomotorycznej? Jeśli zauważysz u swojego dziecka następujące zachowania, warto skonsultować się ze specjalistą. Pamiętaj, że im wcześniej podejmiesz kroki, tym lepszą i skuteczniejszą pomoc zapewnisz swojemu maluchowi.

Terapia psychomotoryczna wskazana jest, gdy:

  • Dziecko doświadcza trudności podczas różnych czynności ruchowych. Szybko się przy nich męczy, a jego ruchy wydają się niezgrabne i nieskoordynowane. Mogą pojawić się także zaburzenia równowagi czy nadpobudliwość ruchowa;
  • Pojawia się nadwrażliwość lub podwrażliwość dotykowa. Dziecko unika kontaktu albo wręcz przeciwnie – poszukuje mocnych bodźców, ma niski próg bólu;
  • U malucha widoczne są opóźnienia w rozwoju mowy i trudności w porozumiewaniu się;
  • Dziecko ma problemy z opanowaniem czytania, liczenia czy pisania.

Jednak trudności dotyczą nie tylko edukacji czy sfery ruchowej. Widoczne są również w rozwoju psychologicznym dziecka. Warto zwrócić uwagę, czy:

  • dziecko nadmiernie emocjonalnie reaguje na wydarzenia;
  • ma trudności z koncentracją;
  • maluchowi brakuje zaufania do samego siebie, a nawiązywanie relacji z otoczeniem i funkcjonowanie w grupie rówieśników jest dla niego wymagające. Dodatkowo może przejawiać niską samooocenę  i brak wiary w siebie;
  • ma trudności w nazywaniu, rozpoznawaniu, wskazywaniu części własnego ciała;
  • pojawiają się problemy z orientacją w czasie i przestrzeni. Dziecku trudno jest nauczyć się korzystać z zegara lub kalendarza, a także określać wzajemne położenie różnych przedmiotów – np. na, pod itd.

Na czym polega terapia psychomotoryczna?

Praca rozpoczyna się od diagnozy postawionej przez lekarza. Na tej podstawie dziecko kierowane jest na zajęcia. Odbywają się one w małych grupach i polegają na wykonywaniu różnych czynności ruchowych pod okiem terapeutów. Dziecko uczęszcza na zajęcia zazwyczaj przez 3 do 6 miesięcy.

Psst… Czy wiesz, że terapia psychomotoryczna odbywa się w niewielkich grupach dlatego, że pozwala to odtworzyć normalne sytuacje społeczne z jakimi dziecko ma do czynienia w szkole i przedszkolu? Co więcej, niektóre dzieci lepiej czują się w grupie niż na zajęciach indywidualnych. Są tam swobodniejsze i chętniej wykonują zaproponowane ćwiczenia.

Metody terapii psychomotorycznej

W Polsce większość ośrodków prowadzi terapię psychomotoryczną, opierając się na dwóch szkołach: według Procus i Block oraz Metodą Dobrego Startu.

Model Procus i Block opiera się na założeniu, że dzięki ćwiczeniom ruchowym mającym określony cel dziecko uczy się panowania nad sobą, a dzięki temu poprawia się jego pamięć, mowa i rozumienie świata.

Z kolei Metoda Dobrego Startu zakłada, że najważniejsze jest równoczesne rozwijanie kompetencji językowych, wzroku, słuchu, dotyku, kinestetyki oraz motoryki. Ważne jest także, by w trakcie ćwiczeń dziecko korzystało z różnych umiejętności jednocześnie.

Ćwiczenia proponowane przez szkoły terapii psychomotorycznej dla każdego dziecka będą okazją do rozwoju. Nie tylko wtedy, gdy w grę wchodzą zdiagnozowane trudności. Także w codziennej zabawie warto dbać o całościowy rozwój malucha. Książeczki wydawnictwa HarperCollins zawierają ruchome elementy, które kształcą zdolności manualne u dziecka. Każda z nich porusza osobny temat, więc dziecko jednocześnie ćwiczy motorykę małą, a także funkcje poznawcze, np. rozpoznawanie czy nazywanie. Szczególnie polecamy książki z ruchomymi elementami „W gospodarstwie”, „W przedszkolu”, „Pojazdy”, „Małe zwierzęta” czy kolorowankę „Jedzenie”. Każdy maluch znajdzie tu coś dla siebie!