Spokojnie śpiące maleństwo to jeden z najbardziej rozczulających obrazów, jaki może sobie wyobrazić rodzic. Nie ma jednak rodzica kilkuletniego dziecka, który nie martwił się koszmarami i lękami nocnymi dziecka. Jak je od siebie odróżnić? I jak sobie z nimi radzić? Mamy dla Ciebie kilka pomocnych wskazówek.
Jak rozpoznać nocne stany lękowe u dziecka?
Lęki nocne to powszechne zaburzenie snu, które traci na sile wraz z dorastaniem dziecka. Niespokojne noce trzylatka będą coraz rzadsze, aż ustąpią całkowicie około piątego roku życia. Jednak to, że problem jest częsty, nie zmniejszy niepokoju rodzica.
Na początku warto więc poznać „przeciwnika”. Napady nocnego lęku to, mówiąc naukowo, parasomnie. Często mylone są z koszmarami, dlatego upewnij się, z czym zmaga się Twoje dziecko. Zapoczątkuj zwyczaj opowiadania snów. To umocni więź z dzieckiem i pomoże zrozumieć problemy dziecka. Musisz wiedzieć, że jeśli pociecha jest w stanie opowiedzieć, co się jej śniło i dlaczego jest wystraszona, to znak, że mówimy o koszmarze. Napady nocnych lęków nie zapisują się w pamięci maluszka, więc rano zupełnie nie będzie o nich wiedzieć – w przeciwieństwie do Ciebie.
Jak sprawić, żeby spało spokojnie(j)?
Koszmary i lęki nocne to nie to samo, dlatego wymagają innych Twoich reakcji. Te pierwsze są projekcją wyobraźni, lecz dla malucha nie różnią się znacząco od rzeczywistości. Analizujcie wspólnie, czy podobne zdarzenia są prawdopodobne. Pamiętaj jednak, żeby poczekać z rozmową do rana. W nocy najważniejszym zadaniem jest przywrócenie maluszkowi poczucia bezpieczeństwa i ponowne zaśnięcie. Analizowanie złych snów może utrudnić ten proces.
Czy wiesz, że… jeśli Twoje dziecko ma kłopot koszmarami i nocnymi strachami (ale nie lękami), możesz pracować nad jego wewnętrznym spokojem, korzystając z książeczki „Strach. Wróg czy przyjaciel”. Znajdziecie w niej na przykład karty pracy do wykonania przed snem.
Uspokajanie nie zadziała w konfrontacji z lękami nocnymi, które wynikają z niedojrzałości dziecięcego układu nerwowego. Pojawiają się zazwyczaj pomiędzy 90 a 180 minutą snu i trwają około 15 minut. Ciało dziecka zaczyna reagować na przeżywane myśli – krzyczy, płacze, spocone uderza rękami i nogami, a jego serce znacznie przyspiesza.
Co możesz robić, kiedy dziecko ma napad nocnych lęków?
- Podczas napadu nocnego lęku raczej nie wybudzaj maluszka. Nadal trwa faza snu głębokiego i to dlatego dziecko nie reaguje na próby nawiązania kontaktu. Dzięki temu rano nie będzie pamiętać, co się działo. Jeśli napady lęku powracają o stałych porach, spróbuj wybudzać dziecko po godzinie snu lub tuż przed nimi.
- Upewnij się jednak, że nie zrobi sobie przypadkiem krzywdy. Jeśli jednak samo obudzi się zapłakane i przestraszone, zapal delikatne światło i spokojnym głosem mów do dziecka tak długo, aż poczuje się bezpieczne.
- Dbaj o wieczorne rytuały. Regularne godziny spania, ale także stała kolejność zachowań (kąpiel, książki, muzyka) ułatwią wyciszenie się. Unikajcie intensywnych bodźców – mocnego światła, telewizji czy telefonów, które pobudzą maluszka niebieskim światłem. Upewnij się, że dziecko nie chłonie elementów zawierających przemoc, które mogą powracać jako złe sny. Warto z maluchem prześledzić „W nocy” – kartonową książeczkę z przesuwanymi elementami. Razem zaobserwujecie zapadający zmrok, a bohaterowie pomogą dziecku zrozumieć, że kiedy na niebie pojawiają się gwiazdy, czas do łóżka.
Na naszej stronie znajdziesz osobny artykuł z najlepszymi książkami na dobranoc i poradami dotyczącymi wieczornego czytania!
- Prowadź dziennik. Zapisuj w nim najważniejsze wydarzenia z życia rodziny. Każdy lęk ma swoje źródło, więc spróbuj zorientować się, czy w środowisku domowym lub rówieśniczym nie dzieje się coś niepokojącego kilkulatka. Być może jego organizm reaguje w ten sposób na konflikt z rodzeństwem czy podsłuchaną kłótnię – w notatkach łatwo sprawdzić, kiedy miały miejsce podobne zdarzenia. Pamiętaj jednak o równowadze. Nadmierna troska rodzicielska również może zaszkodzić.
Jak reagować na lęki nocne dziecka?
Jeśli zdarzają się raz w tygodniu do skończenia przez dziecko 3 roku życia, a w 4-5 roku przytrafiają się nie więcej niż 2 razy w miesiącu, zazwyczaj nie świadczą o nieprawidłowościach. Jeśli jednak obserwujesz je częściej, warto skonsultować się z pediatrą. Lęki nocne występują naturalnie częściej u dzieci wrażliwych, z problemami z oddychaniem czy trawieniem, ale mogą zwiastować problemy neurologiczne czy padaczkę. Dlatego nie lekceważ problemu! Dbaj o higienę snu i zdrową dietę dziecka. Nie rezygnuj z drzemek w ciągu dnia i obserwuj swojego maluszka. Ale jeśli napady nie mijają z biegiem lat, nie zwlekaj i udajcie się do lekarza.
