Moje dziecko nie chce jeść – to częsty problem niejednego rodzica. Dlaczego dzieci czasem nie chcą jeść? Czy można coś z tym zrobić – i czy należy?
Kiedy dziecko długo nie chce jeść, wielu rodziców zaczyna panikować, że pociecha jest chora lub nie będzie zdrowo się rozwijać. Jednak jeśli przy ograniczonym jadłospisie maluch jest uśmiechnięty, pełen sił i prawidłowo rośnie, to nie ma powodu do strachu. Niepokój powinna wzbudzić sytuacja, gdy dziecko ma tendencję do zjadania jedynie wybranych produktów i odrzuca inne pokarmy. I to nie tylko ze względu na ich właściwości smakowe, ale także dotykowe, wzrokowe lub węchowe. Jak zatem rozpoznać, dlaczego dziecko nie chce jeść, i poradzić sobie z tym?
Dlaczego dzieci czasem nie chcą jeść?
Przyczyn braku apetytu u malucha jest wiele i mogą się zmieniać zależnie od wieku i etapu rozwoju. Między drugim a piątym rokiem życia dziecka możliwy jest wzrost niechęci do pokarmów. Co więcej, pod koniec drugiego roku życia u maluchów niejednokrotnie rozwija się neofobia pokarmowa. To niechęć do poznawania nowych smaków, a także odmawianie jedzenia dotychczas ulubionych produktów. Dodatkowo czasem zdarza się, że dziecko chce pokazać swoją samodzielność i przekornie się buntuje, odmawiając przy tym jedzenia.
Kolejną przyczyną może być też liczba bodźców docierających do malucha. Przez to pokarm nie jest dla niego równie ważny. Starsze dzieci często wykazują brak apetytu podczas infekcji, alergii pokarmowej czy kiedy jedzą zbyt dużo słodkich przekąsek.
Dlatego najpierw ustal przyczynę braku apetytu u dziecka, a potem przejdź do działania. Pamiętaj jednak, że są rzeczy, których nie należy robić. Oto one:
Czego nie robić, kiedy dziecko jest niejadkiem? Oto 10 złotych zasad
- Nie przekarmiaj! To najczęstszy błąd popełniany przez rodziców. Pociecha mało je, ponieważ jej organizm i potrzeby energetyczne są zupełnie inne od potrzeb dorosłego. Przekarmianie w młodym wieku w przyszłości nierzadko prowadzi do nadwagi i otyłości.
- Nie poddawaj się! Tylko cierpliwe i konsekwentne proponowanie niechcianego pokarmu może zaowocować sukcesem. Badania wykazały, że dzieci szybciej zaczynały jeść produkt, który codziennie, przez 2 tygodnie im pokazywano.
- Unikaj podawania maluchowi słodkich i słonych przekąsek między posiłkami. To tylko puste kalorie i zapychacze małych żołądków. Odstaw również soki owocowe, ponieważ mogą zmniejszać apetyt Twojej pociechy.
- Nie rozpraszaj i nadmiernie nie zabawiaj pociechy w trakcie jedzenia. Nawet jeśli chcesz w ten sposób przemycić posiłek.
- Unikaj zmuszania do jedzenia i poganiania dziecka w trakcie posiłku! Jest to dość powszechnie stosowana technika, jednak groźby i kary nie rozwiążą problemu.
- Zrezygnuj z oczekiwania, że dziecko po każdym posiłku zostawi pusty talerz. Trzeba pozwolić mu na pozostawienie części dania, ponieważ w ten sposób łatwo można doprowadzić do nadwagi.
- Unikaj etykietowania dziecka („jesteś niejadkiem”). To skutkuje to jedynie nasileniem przykrych emocji i utrudnia porozumienie.
- Nie przedłużaj posiłków. Czas jedzenia powinien wynosić 15–20 minut. Jeśli maluch w tym czasie nie zje posiłku, to zabierz jedzenie i podaj ponownie później.
- Nie karm dziecka, jeśli może już jeść samodzielnie.
- Nie nagradzaj dziecka słodyczami za zjedzenie posiłku. To wyrabia w nim negatywne nawyki żywieniowe.
Jak postępować, wychowując dziecko, które miewa problemy z jedzeniem?
Ważne jest, aby podawać ten sam produkt pod kilkoma postaciami, np. owoce jako smoothie, ziemniaki jako domowe frytki lub marchewka jako surówka. Im więcej kreatywności, tym większa szansa, że trafisz w gusta kulinarne swojej pociechy. Należy też sprawdzać przyrost masy ciała na siatkach centylowych, aby zobaczyć, czy dziecko prawidłowo się rozwija. Jeżeli maluch jest niejadkiem, to tempo wzrostu jest zbyt małe. Ważne jest też prowadzenie dzienniczka diety pociechy, i śledzenie na bieżąco jego nawyków żywieniowych.
Wyznacz stały harmonogram posiłków i dopilnuj, aby był on przestrzegany przez całą rodzinę. Oprócz tego pozwól zdecydować dziecku, jak ma wyglądać jego posiłek. I nie chodzi tu nawet o samo jedzenie, a o np. miejsce przy stole czy zastawę stołową.
Zasiadaj do stołu z Twoim maluchem i dbaj o atmosferę podczas posiłków – niech będzie miła, spokojna i bezpieczna, aby jedzenie kojarzyło się dziecku z przyjemnością.
Co jeszcze możesz zrobić?
Od wszystkich tych rad może się zakręcić w głowie, dlatego zebraliśmy je dla Ciebie w listę:
- Bądź wzorem do naśladowania – jedz owoce i warzywa!
- By zachęcić pociechę do jedzenia, spróbuj razem z nim stworzyć ciekawe danie.
- Ważne, żeby wyrobić w dziecku picia dopiero po posiłku, ponieważ inaczej szybko zapełni swój żołądek napojem.
- Zamiast podawać gotowe jedzenie, pozwól dziecku zdecydować, np. jakie dodatki wybierze do posiłku.
- Wprowadzanie nowego produktu do diety powinno przebiegać stopniowo, aby dziecko zdążyło się z nim oswoić. Pamiętaj, że, kiedy maluch jest chory lub ząbkuje, to nie jest to odpowiedni moment.
- Dzieci zjedzą chętniej dany produkt, jeśli zobaczą go na talerzu u swoich rówieśników. Dobrze zatem organizować wspólne posiłki z kolegami lub koleżankami.
Czytaj też: „Jak zachęcić dziecko do jedzenia owoców?”.
Porozmawiajcie o jedzeniu!
Pamiętaj też, że im więcej dziecko wie o produktach, które je w swoich posiłkach, to tym szybciej się z nimi oswoi. Z pomocą przychodzą tu książeczki, które można wykorzystać jako pretekst do rozmowy. Dla najmłodszych idealna jest pozycja pt. „Pierwsze słowa. Jedzenie”.
Nie tylko pozwoli poznać nazwy jedzenia, ale także oswoić się z nim poprzez kolorowanie go i naklejanie różnobarwnych naklejek z produktami na narysowany talerzyk lub w okienko.
Dla starszego dziecka, w wieku od sześciu lat, dobra będzie publikacja pt. „Pożywienie. Mój zeszyt obserwacji przyrodniczych”. Zeszyt z zadaniami rozwija świadomość żywieniową dziecka. To dzięki wykorzystaniu kolorowanek, eksperymentów do samodzielnego wykonania oraz pomysłów na zabawę na zewnątrz.
Dużą pomocą może być też gra „Mniam”. Przeznaczona jest dla dzieci od drugiego roku życia. Pomaga w nauce nazw owoców i warzyw. Elementy gry mogą posłużyć nawet jako „asortyment” zabawkowego sklepu.
Pamiętaj!
Twoim zadaniem jest nie tylko podanie dziecku zbilansowanego i zdrowego posiłku, ale też rozpoznanie, kiedy dziecko nie chce jeść, bo… się przejadło. Komunikacja i współpraca to ważne elementy, jeśli chcesz wpoić dziecku zdrowe nawyki żywieniowe.
Przy pisaniu artykułu korzystaliśmy z następujących pomocy:
- H. Szajewska, A. Horvath, Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
- M. Mika, P. Matuszczyk., Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych u niemowląt i małych dzieci, Standardy Medyczne Pediatria, 2017, T. 14.
- E. Winnicka, Rozwój umiejętności jedzenia w 1. roku życia− co warto wiedzieć, Standardy Medyczne Pediatria 2017, T. 14.
