Tworząc uniwersum Basi, charakternej dziewczynki, którą pokochały polskie przedszkolaki, Zofia Stanecka zadbała o spójność przedstawianego w książkach świata. Czytelnicy i czytelniczki dobrze znają dziewczynkę, wiedzą co lubi, co ją denerwuje, czego się boi, jak najchętniej spędza czas. Domyślają się, jak może reagować na różne sytuacje. Znają też jej rodzinę. Tę najbliższą i tę trochę dalszą. Również te postaci i ich charaktery są w książkach niezmienne.

Choć doświadczenia Basi są w dużej mierze uniwersalne dla większości dzieci, które czytają książki o przygodach swojej ulubionej bohaterki, trzeba pamiętać, że maluchy są różne, różne są rodziny, a część ważnych problemów, które książki dla dzieci powinny poruszać, nie może dotyczyć jedynie dziewczynki w pasiastym sweterku. Nie byłyby bowiem wiarygodne w świetle wszystkich pozostałych wydarzeń, które zawierały książeczki o Basi.

Książki dotykające różnych dziecięcych problemów

Jednocześnie zarówno dzieci, jak i rodzice czy opiekunowie cenią sobie to, że w świecie Basi odnajdują historie, które pomagają zainicjować rozmowy na różne tematy, oswoić nowe dla dzieci sytuacje, znaleźć recepty na najróżniejsze dziecięce bolączki.

Jak to wszystko pogodzić? Odpowiedzią na te dylematy jest podseria „Basia i przyjaciele”, w której nacisk położony jest na przeżycia kolegów i koleżanek z przedszkola oraz członków  rodziny Basi. To barwne, pełnowymiarowe postaci. Dzięki temu zabiegowi seria porusza różne tematy, które wykraczają poza codzienność małej bohaterki.

Każda z postaci ma inną sytuację życiową i nieco inne problemy.  Dzieci mogą spojrzeć na nie już nie tylko oczami Basi. Dowiadują się, co dzieje się w ich głowach i sercach. Widzą, jak spędzają czas w swoich domach ze swoimi bliskimi, nie tylko w znanym już małym fankom i fanom serii przedszkolu czy na wspólnym podwórku.

Każda książka z serii „Basia i przyjaciele” to studium dziecięcych emocji. Dzieci, które utożsamiają się z bohaterami i bohaterkami serii, łatwiej zidentyfikują i zaakceptują trudne sytuacje, z którymi przyjdzie im się zmierzyć. Dla rodziców i opiekunów te książki mogą stać się pomocą w rozmowie z dziećmi o uczuciach.

Tęsknota za rodzicem – jak pomóc dziecku?

Czytelnicy i czytelniczki mogą zajrzeć do domu Anielki. Dziewczynka jest zupełnie inna niż Basia, z którą przyjaźni się od niedawna. O tym, jak rozwijała się ich znajomość, opowiada książka „Basia i przedszkole” z głównej serii. Anielka zachowuje się nieco inaczej niż jej rówieśnicy i rówieśniczki, prawdopodobnie jest nieneurotypowa. Akcja książki „Basia i przyjaciele. Anielka” toczy się wokół tęsknoty dziewczynki za tatą, który jest dziki jak wiatr i często znika na długie tygodnie. Anielka siedzi w oknie i czeka, aż rodzic pojawi się na horyzoncie. W końcu obiecał. Mama Anielki jednak nie jest pewna, czy tata rzeczywiście się pojawi. Zaprasza więc Basię na wspólną zabawę z córką i nocowanie. Obecność przyjaciółki pomaga przekierować uwagę Anielki i zacieśnić więź między dziewczynkami. Tęsknota nie jest w tej opowieści jedyną emocją, której czoła stawiają dzieci. Basia trochę obawia się spania w nowym miejscu, mimo że towarzyszy jej przyjaciółka. To książka, którą warto przeczytać z dziećmi, które czeka nocleg poza domem.

Z nieobecnością rodzica musi się zmierzyć również bohaterka opowieści „Basia i przyjaciele. Zuzia”. Wieczorem dziewczynka słyszy fragmenty rozmowy dorosłych. Wzburzona mama oznajmia, że musi wyjechać. Nie chce zabrać córki ze sobą. Gdy następnego dnia w przedszkolu kolega sugeruje, że być może rodzice Zuzi rozstaną się, podobnie jak jego mama i tata, wściekła Zuzia mocno go popycha. A po chwili, przerażona własnym zachowaniem i wizją rozpadającej się rodziny, z nerwów wymiotuje na podłogę. Wezwany do przedszkola tata uświadamia jej, że żadnej kłótni między rodzicami nie było, a wyjazd mamy ma zupełnie inne przyczyny. Czy jednak uda się naprawić relacje z kolegami i koleżankami? Zuzia boi się, że dzieci przestały ją lubić.

Basia i przyjaciele. Titi – książka o tolerancji dla dzieci, sprzeciwiająca się rasizmowi i nienawiści

Najbardziej przejmująca i według mnie najważniejsza książka z serii to „Basia i przyjaciele. Titi” – opowiadanie przedszkolnym koledze Basi. Pochodzący z Haiti chłopiec został adoptowany przez mieszane etnicznie polskie małżeństwo. Wciąż jeszcze poznaje nowe słowa. Gdy pewnego dnia idzie z rodzicami do cukierni, starszy pan wyzywa go od złodziei i nierobów, a jego mamę od brudasów i muslimów. Ciężkie słowa ranią i sprawiają, że chłopiec zaczyna się bać. A także wątpić w swoją wartość. Nie potrafi się cieszyć huśtawką na placu zabaw i towarzystwem koleżanek. Gdy w końcu daje upust emocjom, dostrzega, że wokół niego jest mnóstwo życzliwych osób, które w pełni go akceptują. Trudno czytać tę książkę bez ściśniętego gardła. Jest to jednak historia, którą powinno poznać każde dziecko, ucząca tolerancji i pokazująca, że musimy głośno protestować, kiedy widzimy, że ktoś jest krzywdzony. Jeszcze jedną cenną lekcją, jaką dzieci wyniosą z lektury tej książki jest to, że dorośli nie zawsze mają rację. Popełniają błędy, bywają okrutni. Na podstawie zachowania mężczyzny, który obraził Titiego i jego mamę, możemy pokazać, że to, co inni o nas mówią, nie powinno wpływać na to, co sami o sobie myślimy.

Basia i przyjaciele. Marcel – książka, która uczy szacunku dla zwierząt

Kolejną chwytającą za serce opowieścią jest książeczka „Basia i przyjaciele. Marcel”. To historia kolegi Basi, Marcela, a także jego rodziny, która przygarnia pod swój dach bezpańskie zwierzęta. Kiedy wydaje się, że w domu chłopca nie ma już miejsca na więcej stworzeń, bo mieszkają tam papuga, pies i trzy koty, kolejne zwierzę przywozi w dziecięcym wózku mama. Otruta suczka nie ma siły chodzić i nie ma pewności, czy przeżyje. Marcel nie rozumie, jak to możliwe, że ludzie potrafią być tak okrutni dla zwierząt. Jak można odebrać żywej istocie cenne życie?

Ta historia jest świetnym punktem wyjścia do rozmów z dziećmi o prawach zwierząt i ich miejscu w ludzkim życiu. Ale nie tylko. Sytuacja, w której pies walczy o życie sprawia, że Marcel zaczyna dużo myśleć o kruchości życia i przemijaniu. Jako dziecko, które jest otoczone zwierzętami i robi wszystko, żeby pomóc im przetrwać, w naturalny sposób jest narażony na trudne chwile. W swoim krótkim życiu brał udział już w niejednym pogrzebie myszki, chrabąszcza czy dżdżownicy. Czytając tę książkę, dzieci mogą skorzystać z jego doświadczeń.

„Basia i przyjaciele” – książki o rodzinnych relacjach również dla starszych fanek i fanów Basi

Wspólna zabawa dzieci w różnym wieku – to możliwe!

Nie zabrakło również opowieści o nieco starszych niż Basia dzieciach. „Basia i przyjaciele. Antek” pokazuje dzień z życia starszego kuzyna Basi. Dzień, który od rana zapowiada się fatalnie. Mama zabrania Antkowi grania na tablecie i zagania go do odrabiania lekcji. Rodzice są bardzo zajęci i chłopiec, jedynak, nie ma się z kim bawić. Dużo w nim złości, jest obrażony na cały świat. Kiedy niespodziewanie w drzwiach pojawia się Basia ze starszym bratem Jankiem, Antek ma mieszane uczucia. Zabawa z bratem ciotecznym może być fajna (pod warunkiem, że chłopcy nie będą się kłócić przy podziale ról), ale kto to widział, żeby zapraszać do niej pięcioletnią kuzynkę? Pod koniec dnia Antek wie już, że nie miał racji. Złość stopniowo minęła. Nauczył dochodzić do porozumienia z kuzynem, zaakceptował i polubił również obecność młodszej dziewczynki. Na szczęście, kiedy Basia i Janek muszą wracać do domu, rodzice kończą pracę i mogą poświęcić czas synowi.

Zazdrość dziecka o młodsze rodzeństwo

Można by pomyśleć, że posiadanie rodzeństwa jest lepsze od bycia jedynakiem. Przy lekturze książki „Basia i przyjaciele. Janek” dzieci dowiedzą się, że niekoniecznie…

Janek czasem ma dosyć bycia najstarszym dzieckiem w rodzinie, zwłaszcza gdy musi się zmierzyć z własnymi lękami, a rodzice zajęci młodszym rodzeństwem nie mogą poświęcić mu czasu. Podczas gdy Janek martwi się o to, czy wada wzroku oznacza, że musi zrezygnować z marzeń, młodsza siostra cały czas mu dokucza, a malutki brat go obślinia. Radość z wymarzonego wyjazdu dawno wyparowała. Pojawiają się smutek, lęk i uczucie osamotnienia, a także zazdrość o to, że młodsze dzieci angażują całą uwagę dorosłych. Pojawia się także pytanie, czy niedoskonała rodzina może być najlepszą na świecie?

Opowieść o Janku wypełnia pewną lukę na rynku. Dostępnych jest mnóstwo książek dla dzieci, które przygotowują się na pojawienie się w ich życiu młodszego brata czy siostry. Są takie, które pokazują, jak wyglądają pierwsze miesiące po powiększeniu się rodziny. Mało jednak pozycji, które pochylają się nad emocjami starszych dzieci, które uważane są za te odpowiedzialne i samodzielne, a przecież nadal potrzebują zaangażowania rodziców i ich wsparcia. Dziecko zazdrosne o młodsze rodzeństwo potrzebuje uwagi i wsparcia, a także poczucia, że ma prawo do tych emocji. Książeczka pomaga mu to zrozumieć.

Dziecko ma tremę – co robić? Przeczytać historię Luli!

Wielu trudnych emocji doświadcza również Alicja, starsza kuzynka Basi, główna bohaterka opowiadania „Basia i przyjaciele. Lula”. Ta książka to doskonałe studium dziecięcej tremy, którą Lula odczuwa, mimo że w istocie marzy o występach przed wielką publicznością. Od samego rana denerwuje się zbliżającym się występem baletowym. Ma zatańczyć przed pełną salą w towarzystwie małej kuzynki. Zapomina rajstop, nie widzi na widowni taty, na dodatek Basia w trakcie występu potyka się i upada na ziemię. Luli jest niedobrze, boli ją brzuch, a serce wali jak oszalałe. Znajduje jednak w sobie siłę, żeby wesprzeć Basię i jej samej też udaje się uspokoić. Nieoczekiwany wybuch tłumionych przez grzeczną dziewczynkę, jaką stara się być Lula, emocji następuje dopiero po zejściu ze sceny. I przynosi Alicji dużą ulgę. Pełen niepowodzeń dzień zamienia się w jeden z najlepszych w jej życiu.

Książki o emocjach dla dzieci z serii „Basia i przyjaciele” dostarczają wielu tematów do poważnych rozmów z dziećmi na temat różnorodności i tolerancji. Uczą empatii oraz pokazują, że różni ludzie patrzą na świat w różny sposób. Inaczej wyglądają, noszą różne ubrania, wykonują najróżniejsze zawody. A nawet jedzą inne potrawy. Zazwyczaj zdrowsze niż ulubione żelki i pierniczki samej Basi. Seria pokazuje, jak bardzo różnorodny, a dzięki temu ciekawy jest świat. Książki o trudnych tematach dla dzieci mogą zdziałać wiele dobrego!